نظریه دلبستگی توسط بالبی مطرح شده و مربوط به روابط انسانی است. به اعتقاد این نظریه:
• انسانها به ارتباط عاطفی با یکدیگر در فضایی صمیمانه تمایل دارند.
• شیوه رفتار والدین و به ویژه مادر تاثیر بسیار زیادی بر رشد کودک و گرایش های آتی او دارد.
دلبستگی، توانایی منحصر به فرد انسانی ما برای شکل دادن و ادامه دادن روابط با دیگران را توضیح می دهد. این نظریه معتقد است کودکان طی رابطه با دیگران، در مورد خود و دیگران چیزهایی فرامی گیرند و چگونگی کنترل احساسات خود (به عنوان بخشی از فرایند رشد) را تجربه می کنند. در فرایند رشد، کودکان این الگوی رابطه ای و نظم بخشی هیجانی یادگرفته شده را با خود همراه دارند و طی روابط خود با دیگر افراد، آن را در درون خود نهادینه می کنند.
دلبستگی ایمن در دوران نوزادی در رابطه موثرتر با همسالان، شرکت در بازی های خلاق و پیچیده و نتایج مثبت بر سلامت روان اثرگذار است.
کودکانی که از دلبستگی ایمن برخوردارند:
• از بودن با والدین خود لذت بیشتری می برند.
• خشم و عصبانیت کمتری نسبت به والدین خود احساس می کنند.
• رابطه بهتری با دوستان خود برقرار می کنند.
• روابط دوستانه قوی تری دارند.
• قادر هستند مشکلات پیش آمده با دوستان را حل کنند.
• رابطه بهتری با برادران و خواهران خود دارند.
• از عزت نفس بالاتری برخوردارند.
• می دانند که بیشتر مشکلات راه حل دارد.
• مطمئن هستند اتفاقات خوبی برای آنها رخ می دهد.
• به افرادی که به آنها عشق می ورزند اعتماد دارند.
• میدانند که چطور به اطرافیان خود اعتماد کنند.
نظریه دلبستگی معتقد است صمیمیت مولفة اساسی در طبیعت انسان است که از زمان جنینی شروع می شود. نوزاد انسان تمایل دارد یک سری الگوهای رفتاری را نشان دهد که در نتیجه آن خود را به مراقبانش نزدیکتر کند.
ابتدایی ترین روابط کودک قالبی را ایجاد می کند که انتظارات ما از روابط آینده مان را شکل می دهد. در این مسیر مادر قالبهای اولیه در مورد حضور، چهره و صدای انسانی، معنای رفتارهای انسانی، رابطه بین رفتار خود و رفتار دیگری را شکل می دهد. این حلقه مادر- کودک قوانین پایه ای برای ارتباط را آموزش می دهد؛ که شامل دستورالعملهای گفتگویی، همسویی، خودنظم بخشی می باشد.
مطالعات نشان داده اند که دلبستگی ایمن به نتایج سودمندی برای کودک منتهی می شود. در حالی که دلبستگی ناایمن مشکلات جدی برای رشد کودک درپی دارد.
ایجاد دلبستگی ایمن، در چگونگی رابطه عاطفی و سالم مادر و کودک ریشه دارد. این رابطه شامل همسویی، همدلی، تقویت موثر، تماس چشمی، ریتم صدای کشیده و آرام، ولذت و خوشی متقابل می شود.
کودکان دارای دلبستگی ناایمن کمتر شادند، در برقراری روابط صمیمانه مشکل دارند، و در شرایط سخت، آسیب پذیرند. همچنین آنها به احتمال بیشتری به هنگام ازدواج و بچه دار شدن دچار مشکل خواهند شد.
